Geçtiğimiz ağustos ayında İspanya’da 117 yaşında hayatını kaybeden ve dünyanın en yaşlı insanı ünvanını alan ABD doğumlu Maria Branyas Morera verdiği bir röportajda uzun ömürlü olmanın sırrını ‘şans ve iyi genetik’ olarak açıklamıştı. Ve anlaşılan o ki; Maria haklıydı.
17 YIL DAHA GENÇ
Bilim insanlarının Maria’nın ölümünden önce başlattığı mikrobiyom ve DNA çalışmaları, miras aldığı genlerin hücrelerinin gerçekte olduğundan 17 yıl daha genç hissetmesini ve davranmasını sağladığını belirledi.
Barselona Üniversitesi Genetik Profesörü ve dünyanın yaşlanma konusunda önde gelen uzmanlardan Manel Esteller liderliğindeki araştırmaya göre, Maria’nın mikrobiyotası -ki bu esas olarak insanların sağlıklı kalmasında rol oynayan bağırsaktaki bakterileri ifade eder- bir bebeğin mikrobiyotasını yansıtıyordu.
‘İMTİYAZLI GENOM’
Hayatının büyük bölümünü geçirdiği Katalan bölgesinin yerel günlük gazetelerinden Ara, Maria’nın “imtiyazlı genomu” olarak tanımlanan araştırmanın sonuçlarını ilk kez Mart ayının başlarında duyurmuştu. Esteller’in ekibi, kadının hayatının neredeyse sonuna kadar zihinsel ve fiziksel berraklığını koruduğunu buldu.
Onun uzun altın yıllarında boğuştuğu rahatsızlıklar nedeniyle eklem ağrıları ve işitme kaybı yaşasa da sorunlar bunlarla sınırlı kalmış. Ara, Esteller’in Maria üzerindeki çalışmasının, 110 yaş ve üzeri olarak adlandırılan kişiler hakkında bugüne kadar yapılmış en kapsamlı araştırma olduğunu ve özellikle bazı hayatları etkileyen uzun ömre dair olası açıklamalar sunduğunu bildirdi.
Araştırmacılar, Maria’nın sağlıklı yaşam tarzı tercihlerinin, aynı zamanda kendine özgü genetik yapısından yararlanmasına da yardımcı olduğunu belirtti. Çünkü o günde üç öğün yoğurt tüketiyor ve Akdeniz diyeti uyguluyordu.
Araştırmacılar, kadının alkol kullanmadığını ve sigara içmediğini (nadir kaçamaklar hariç), yürüyüş yapmaktan büyük keyif aldığını ve sürekli olarak ailesi ile sevdikleri tarafından kucaklandığını biliyor. Bunların hepsi hem fiziksel hem de ruhsal olarak Maria’nın hayatını enerjik ve aktif tutmasına yardımcı oldu.
Esteller ve meslektaşları, Maria’nın üzerinde yapılan çalışmanın yaşa bağlı hastalıklar için ilaç ve tedavi geliştirmek isteyenlere faydalı bilgiler sağlamasını umduklarını söylüyor. Araştırmacılar Maria’nın, yaşlanma ve hastalığın -en azından bazı durumlarda- mutlaka birlikte ilerlemesi gerekmediğini örneklendirdiğini belirtiyor.
Maria Branyas, ailesinin İspanya ve Meksika’dan ABD’ye taşınmasının ardından 4 Mart 1907’de San Francisco’da doğdu. Ailesi 1915 yılında, yani Birinci Dünya Savaşı sırasında İspanya’ya geri dönüp Katalonya’ya yerleşene kadar da Teksas ve New Orleans’ta yaşadı.
Daha sonra yaşadığı önemli küresel olaylardan bazıları İspanya İç Savaşı, İkinci Dünya Savaşı, 1918’deki İspanyol gribi salgını ve Covid-19.
COVID’I RAHAT ATLATTI
İspanya’nın virüsten en çok etkilenen ülkelerden biri olduğu ve koruyucu aşıların henüz bulunmadığı 2020 yılında Maria Covid’e yakalanarak uluslararası haber başlıklarına konu oldu. Ancak Kovid-19’a yakalanması asemptomatik (belirtisiz) seyretti ve nispeten kolay bir şekilde iyileşti.
Maria Branyas, Fransız rahibe Lucile Randon’ın (118) ölümünden sonra Ocak 2023’te Guinness Dünya Rekorları’nda dünyanın en yaşlı insanı olarak tanındı. Guinness örgütünün web sitesi tarafından uzun ömürlülüğü hakkında yorum yapması istendiğinde Branyas bunu “düzen, huzur, aile ve arkadaşlarla iyi bağ, doğayla temas, duygusal istikrar, endişe yok, pişmanlık yok, bolca pozitiflik ve toksik insanlardan uzak durma” olarak nitelendirdi.
“Uzun ömürlü olmanın bir diğer nedeninin de şanslı olmak olduğunu düşünüyorum” diyen Branyas, ilerleyen yaşlarında sesini yazıya dönüştüren bir cihazla kendini ifade ettiğini söyledi.
“Şans ve iyi genetik”
Dul bir anne, büyükanne ve büyük büyükanne olan yazar, 19 Ağustos’ta İspanya’nın kuzeydoğusundaki Olot kasabasında bir huzurevinde vefat etti ve hayatının son yirmi yılını burada geçirdi.
Maria gibi asırlık çınarlarla ilgili bir otorite olan LongeviQuest web sitesine göre, çarşamba günü itibarıyla dünyanın en yaşlı insanı 116 yaşındaki Brezilyalı Inah Canabarro Lucas oldu.
